ادبیات تحقیق و پیشینه تحقیق مفاهیم و نظریه های رقابت پذیری(فصل دوم)

    مقدمه 
2-1    مفاهیم ابتدایی رقابت پذیری ملل 
2-1-1     نظریات مرکانتیلیست ها 
2-1-2    نظریه مزیت مطلق  
2-1-3    نظریه مزیت نسبی 
2-1-4    نظریه  هکشر – اوهلین 
2-2    روند ظهور رقابت پذیری 
2-3    طبقه بندی مفاهیم رقابت پذیری نوین  
2-4    تعریف رقابت پذیری 
2-5    فهرست و جداول رقابت پذیری  
2-6    مدلهای رقابت پذیری ملل 
2-6-1    مدل الماس مایکل پورتر (1990) 
2-6-2    مدل الماس دانینگ – پورتر (1991) 
2-6-3    مدل الماس مضاعف دوگانه راگمن (1991) 
2-6-4    مدل الماس بوش – پورتر (1992) 
2-6-5    مدل الماس های چندگانه (1993) 
2-6-6    مدل 9 عاملی چو (1994) 
2-6-7    مدل الماس مضاعف ثانویه چو ، مون ، کیم (2007) 
2-7    تحلیل و طبقه بندی مدلها 
2-8    پیشینه کاربردی مدلهای الماس 
2-9    مفهوم و اهمیت صادرات  
2-10    انواع صادرات 
2-10-1    صادرات قطعی 
2-10-2    صادرات موقت 
2-10-3     صادرات قطعی در حجم تجاری
2-10-4    صادرات قطعی غیرتجاری 
2-10-5    صادرات مجدد 
2-10-6    ترانزیت خارجی  
2-11    تاریخچه توسعه صادرات و فلسفه آن 
2-12    صادرات و اهمیت آن  
2-13    موانع و مشکلات صادرات  
2-14    عملکرد صادراتی 
2-15    اهمیت و نقش صادرات غیر نفتی در اقتصاد کشور 
2-16    اهمیت صادرات محصولات کشاورزی 
2-17    پیشینه موضوع تحقیق  


مقدمه
"کامروايي ملي اکتسابي است، نه موروثي"  مايکل پورتر با نشاندن جمله‌ ي پيشين در طليعه‌ ي مقاله‌ ي مشهور خود، مزيت رقابتي ملل، فلسفه‌ي وجودي و هدف نهايي مدل الماس را آشکار مي‌سازد به اعتقاد وي، در عصر حاضر، عناصر اقتصاد کلاسيک اعم از نيروي کار، نرخ بازگشت، و ارزش پولي به تنهايي سبب‌سازِ رشد ملي نيستند؛ بلکه توان رقابتي يک ملت به ظرفيت صنايع آن براي نوآوري و تعادلي بستگي دارد عناصري که خود به خلق و جذب دانش به عنوان اساس و پايه رقابت در عصر حاضر نيازمندنداز سوي ديگر، پورتر به اين مسأله نيز اشاره مي‌کند که تفاوت ملل در ارزش‌هاي ملي، فرهنگي، ساختارهاي اقتصادي، نهادها، و تاريخ، سهم به‌سزايي در موفقيت رقابتي دارد به بيان ديگر، تفاوت‌هاي برجسته‌اي در الگوهاي رقابت‌پذيري کشورها وجود دارد؛ هيچ ملتي نمي‌تواند در تمامي حوزه‌ها و صنايع به رقابت بپردازد پورتر با بيان گزاره‌هاي فوق، اهميت و نقش پررنگ ملت‌ها در فضاي اقتصادي حاضر و ارتباط تنگاتنگ تفاوت‌ها و تمايزهاي ملي با دستيابي به مزيت‌هاي رقابتي در اين فضا را جلوه مي‌بخشد گزاره‌هايي که اساس و جوهره‌ي مدل الماس بوده و تناسب بهره‌گيري از مدل مذکور در پژوهش پيش‌روي را نشان مي‌دهد لذا در این فصل به بررسی آراء و عقاید دانشمندان دیگر و چرایی انتخاب مدل الماس پورتر می پردازیم
2-1  مفاهیم ابتدایی رقابت پذیری ملل
2-1-1 نظریات مرکانتیلیست ها
مرکانتیلیست ها طرفدار کنترل شدید بر تجارت بودند آنها سعی داشتند نشان دهند که اهداف کشورها در تضاد با یکدیگر قرار دارند توجه مرکانتیلیست ها یا سوداگران براساس دیدگاهی مادی گرایانه بیشتر معطوف به ثروت کشورها به عنوان عامل رقابت پذیری ملل بود مطابق نظر مرکانتیلیست ها ثروت یک کشور از روی موجوی فلزات قیمتی آن کشور ( به ویژه طلا ) اندازه گیری می شد از دیدگاه آنان یک کشور به کمک طلا و پول می توانست ارتش را تجهیز کند ، وسایل و ابزار و ناوگان مورد نیاز برای یکپارچه نگهداشتن قدرت خویش را فراهم کند و مستعمراتی به دست آورد بنابراین به منظور جمع آوری طلا ، کشور می بایستی صادرات خود را تشویق و واردات خود را محدود می کرد که در نتیجه تولید و اشتغال ملّی را بالا می برد (غفاری ، 1385)
2-1-2 نظریه مزیت مطلق
نظریه پردازان سنتی کسب و کار همواره به مسائلی از قبیل سرمایه ، نیروی کار و منابع طبیعی به عنوان رقابت پذیری ملل توجه کرده اند در واقع تعداد زیادی نمونه های مختلف وجود دارد که نظریه پردازان ابتدایی آنها را بیان کرده اند با اهمیت ترین مدل محتوایی به لحاظ تاریخی به آدام اسمیت و دیوید ریکاردو بر می گردد شروع بی پایان بهترین ها و اشتباه در امور غلط (2007،cho et al ) یکی از اهداف آدام اسمیت در کتاب ثروت ملل نقض نظریات مرکانتیلیست ها بود تغییرات تئوریک نتیجه و پیامد طبیعی مضامین تاریخی هستند ممکن است تمامی کشورها به طور همزمان در جهت افزایش صادرات و کاهش واردات چنین سیاستی را اعمال کنند که در آن صورت امکان مبادله بین کشورها دچار مشکل می شود بنابراین باید برخی کشورها به عنوان کشورهای پیرامون ، تحت استعمار قرار گیرند تا کشورهای استعمارگر بتوانند به اهداف خود دست یابند(دنیای اقتصاد ) آدام اسمیت از تجارت آزاد به عنوان بهترین سیاست برای کشورهای جهان نام می برد او ملل را این طور راهنمایی می کند که هریک از طریق تجارت آزاد به دنبال تولید کالاهایی باشند که در آنها مزیت مطلق دارند بنابراین سطح تولید و کارآیی در جهان افزایش می یابد و همه از آن منتفع خواهند شد نظریه مزیت آدام اسمیت ، برخورداری از کارآیی در تولید را عامل موفقیت و مزیت برای یک کشور در تجارت آن کالا می داند(پورتر ،1990) بنابراین اسمیت با رد دیدگاه سوداگران ، اعتقاد داشت که در تجارت آزاد مبتنی بر مزیت مطلق یک کشور ، ملل منتفع نمی شوند بلکه کشورها به طور همزمان منتفع خواهند شد (غفاری ،1385)